Historia przedsięwzięcia
Droga krajowa A4, bo pierwotnie nie miała ona statusu autostrady, budowana była (z przerwami) w latach 70, 80 i 90-tych przez Skarb Państwa ze środków budżetowych. Nie była to droga wysokiej jakości, raczej ważny szlak komunikacyjny, łączący dwie aglomeracje – katowicką i krakowską.
W realiach wczesnej transformacji lat 90’ XX wieku, środków publicznych nie starczało na wszystkie niezbędne inwestycje, a już zupełnie brakło ich na inwestycje najdroższe – infrastrukturalne. W związku z tym Skarb Państwa postanowił poszukać finansowania dalszej modernizacji A4 w sektorze prywatnym. W roku 1995 roku Agencja Budowy i Eksploatacji Autostrad rozpoczęła postępowanie przetargowe związane z uruchomieniem programu płatnych autostrad w Polsce i jako pierwszy ogłosiła przetarg na budowę przez przystosowanie do odpłatności i eksploatację autostrady A-4 na odcinku Katowice - Kraków. Zgodnie z przyjętym przez stronę publiczną modelem, koszty modernizacji A4 mieli w ostatecznym rozrachunku wziąć na siebie jej użytkownicy, a do kierowania inwestycją wyznaczony miał zostać podmiot prywatny – Koncesjonariusz.
Jednocześnie w drugiej połowie lat 90’, zdając sobie sprawę z jej kluczowego znaczenia dla rozwoju obu miast, właściciel drogi – Skarb Państwa – zdecydował o modernizacji A4. Za pieniądze pozyskane z kredytu udzielonego przez Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju (222 mln zł) w latach 1996 – 97 droga została częściowo wyremontowana. Naprawione zostały wówczas konstrukcja jezdni oraz 5 będących w najgorszym stanie obiektów mostowych.
19 września 1997 roku podpisano Umowę Koncesyjną, która w sposób szczegółowy określa prawa i obowiązki koncesjonariusza w zakresie realizowanego przez niego projektu.
Model finansowy
Przyjęty przez Skarb Państwa model finansowy dla autostrady A4 Katowice – Kraków zakłada, że w ostatecznym rozrachunku, w okresie koncesyjnym, droga ta zostanie w pełni zmodernizowana i wyposażona w urządzenia infrastruktury autostradowej za pieniądze pozyskane od jej użytkowników, a strona publiczna uzyska dodatkowo znaczące wpływy budżetowe z tego przedsięwzięcia. W 2027 roku zgodnie z zapisami Umowy Koncesyjnej ten odcinek autostrady A4 wróci pod zarząd Skarbu Państwa. Strona publiczna otrzyma doskonałą, najwyższej jakości drogę.